Najważniejsze informacje na temat wskaźników referencyjnych. Dowiesz się tutaj:

 

  •    co to są wskaźniki referencyjne i do czego służą,
  •    czym jest Rozporządzenie BMR i dlaczego ma znaczenie dla Twojej umowy,
  •    jakie wskaźniki stosujemy w umowach,
  •    gdzie znajdziesz więcej informacji o wskaźnikach,
  •    z jakimi ryzykami wiąże się stosowanie wskaźników,
  •    jak zmiana wskaźnika wpływa np. na oprocentowanie.

 

Informacje na temat wskaźników referencyjnych znajdziesz również na stronie Komisji Nadzoru Finansowego i ZBP. 

Aktualności

 

Wskaźnik WIBOR przestanie wkrótce obowiązywać – ruszyły prace związane z wprowadzeniem zamiennika.

 

Trwają prace Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych mające na celu wprowadzenie wskaźnika, który zastąpi WIBOR. W skład Komitetu Sterującego pracami Grupy wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, GPW Benchmark, Polskiego Funduszu Rozwoju oraz sektora bankowego. 

 

Tutaj przeczytasz więcej: 

Prace Narodowej Grupy Roboczej nie oznaczają podważenia poprawności regulacyjnej wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR. Proces wyznaczania WIBOR jest realizowany przez niezależny podmiot - GPW Benchmark, który podlega nadzorowi KNF. Komisja potwierdziła zgodność procesu określania WIBOR-u z wymogami prawa oraz wydała w tej sprawie komunikat. Analogiczne stanowisko przedstawił też Komitet Stabilności Finansowej, w skład którego wchodzą przedstawiciele: Narodowego Banku Polskiego, Komisji Nadzoru Finansowego, Ministerstwa Finansów oraz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

 

Tutaj przeczytasz więcej:  

 

Brytyjski organ nadzoru finansowego (Financial Conduct Authority), 3 kwietnia 2023 r., wydał decyzję o wycofaniu od 1 października 2024 roku wskaźnika LIBOR USD. Od 1 lipca do 30 września 2024 r. dla tenorów 1M, 3M oraz 6M wskaźnik będzie obowiązywał w formie syntetycznej.  Po tym terminie przestanie istnieć.   

 

Tu przeczytasz więcej: www.fca.org.uk

 

W przypadku kredytów hipotecznych dla klientów indywidualnych, w okresie od 1 lipca 2023 r. do 30 września 2024 r. naliczaliśmy oprocentowanie w oparciu o wskaźnik syntetyczny LIBOR USD 3M lub LIBOR USD 6M. Od 1 października 2024 r. wskaźnik LIBOR USD 3M i 6M przestał być opracowywany i publikowany. W związku z tym, że istnieją różne zapisy w umowach dotyczące takiej sytuacji, każdy klient informowany będzie indywidualnie o nowej formule oprocentowania kredytu.

 

Tutaj przeczytasz więcej: 

 

Wskaźniki referencyjne

Wskaźniki referencyjne w mBanku Hipotecznym S.A. to głównie wskaźniki stopy procentowej stosowane na rynkach finansowych, takie jak: WIBOR, LIBOR USD i EURIBOR.

 

Na podstawie wskaźników referencyjnych:

  • banki wyznaczają oprocentowanie kredytów, papierów dłużnych, lokat, produktów strukturyzowanych i innych instrumentów finansowych,
  • strony umów mogą określać wzajemne zobowiązania i rozliczać transakcje.

Wskaźniki opracowują niezależni od nas administratorzy, którzy:

  • określają i zarządzają mechanizmami wyznaczania wskaźnika,
  • gromadzą, analizują i przetwarzają dane niezbędne do wyliczenia wskaźnika,
  • wyznaczają wskaźnik (zgodnie z przyjętą przez siebie metodą i w oparciu o zebrane dane).

 

 

 

Wartość wskaźnika referencyjnego oblicza się na podstawie zewnętrznych danych, aby zmierzyć określony rynek bazowy. Wartość ta jest zmienna w zależności od sytuacji ekonomicznej.

 

Administratorzy muszą tak dobierać metodologię liczenia swoich wskaźników, aby:

  • pomiar rynku bazowego był jak najbardziej dokładny i rzetelny,
  • dane używane do pomiaru miały odpowiednio wysoką jakość.

 

Wskaźniki referencyjne stosowane w umowach

  • WIBOR
  • LIBOR
  • EURIBOR

WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate)

  • kluczowy wskaźnik referencyjny stopy procentowej w rozumieniu rozporządzenia BMR,
  • używa się go jako składowej oprocentowania (np. kredytów).

 

Wskaźnik jest opracowywany i publikowany przez administratora – GPW Benchmark S.A., który jest pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego.

 

Na stronie https://gpwbenchmark.pl dostępne są szczegółowe informacje dotyczące WIBOR, w tym:

  • opis kluczowych elementów metody opracowywania wskaźnika,
  • oświadczenie o wskaźniku referencyjnym (na podstawie art. 27 rozporządzenia BMR),
  • procedury dotyczące skarg związanych z wyznaczaniem wskaźnika,
  • dane kontaktowe administratora.

 

Obecnie trwają prace związane z wprowadzeniem zamiennika WIBOR. Co to dla Ciebie oznacza?

  • jeśli teraz podpisujesz umowę kredytową z mBankiem Hipotecznym w Twojej umowie są już zapisy dotyczące tego, jak postąpimy, gdy WIBOR nie będzie już stosowany.
  • jeśli w Twojej umowie nie ma takiego zapisu otrzymasz od nas informację o aneksie do umowy.

 

Nad zmianą pracuje Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR). Przewodniczącym Komitetu Sterującego jest wiceprezes ZBP, a w jego skład wchodzą przedstawiciele: Ministerstwa Finansów, Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, GPW Benchmark, Polskiego Funduszu Rozwoju oraz sektora bankowego. 

 

Zgodnie z tzn. mapą drogową przygotowaną przez NGR, zmiana WIBOR na WIRON w dotychczasowych umowach dla klientów indywidualnych ma nastąpić na początku 2028 roku.

 

Warto jednak pamiętać, że regulatorzy nie zdecydowali jeszcze ostatecznie czy WIBOR zniknie z tych umów oraz jaki wskaźnik go zastąpi.   

 

Prace nie oznaczają, że WIBOR jest wadliwy. KNF oraz Komitet Stabilności Finansowej w swoich stanowiskach jasno zaprzeczyli takim spekulacjom. 

 

Tutaj przeczytasz więcej:

 

Więcej informacji na temat wskaźników i samej reformy WIBOR znajdziesz na stronie KNF oraz ZBP.

LIBOR (ang. London Interbank Offered Rate)

  • wskaźnik referencyjny stopy procentowej w rozumieniu rozporządzenia BMR,
  • używa się go jako składowej oprocentowania (np. kredytów).

 

Wskaźnik od 2014 r. jest opracowywany przez ICE Benchmark Administration (IBA). Wcześniej administratorem wskaźnika był BBA (British Bankers Association).

IBA opracowuje wskaźnik według samodzielnie określonej metody, pod nadzorem brytyjskiej Financial Conduct Authority (FCA).

 

Na stronie internetowej IBA dostępne są szczegółowe informacje dotyczące LIBOR, w tym:

  • opis kluczowych elementów metody opracowywania wskaźnika,
  • oświadczenie o wskaźniku referencyjnym (na podstawie art. 27 rozporządzenia BMR),
  • procedury dotyczące skarg związanych z wyznaczaniem wskaźnika,
  • dane kontaktowe administratora.

 

Harmonogram zmian – kiedy wskaźniki LIBOR przestaną być publikowane

nazwa

termin

data zaprzestania

LIBOR CHF

O/N, 1W, 1M, 2M, 3M, 6M, 12M

z dniem 31.12.2021 r.

LIBOR EUR

O/N, 1W, 1M, 2M, 3M, 6M, 12M

z dniem 31.12.2021 r.

LIBOR GBP

O/N, 1W, 2M, 12M

z dniem 31.12.2021 r.

LIBOR JPY

S/N, 1W, 2M, 12M

z dniem 31.12.2021 r.

LIBOR USD

1W, 2M

z dniem 31.12.2021 r.

LIBOR USD

O/N, 12M

z dniem 30.06.2023 r.

 

Dodatkowo 5 marca 2021 r. Financial Conduct Authority (FCA) ogłosił, że z dniem 30 czerwca 2023 r. LIBOR USD dla jedno-, trzy- i sześciomiesięcznych (1M, 3M, 6M) depozytów międzybankowych przestaje być reprezentatywny.

 

Skróty użyte w powyższej tabeli oznaczają następujące terminy fixingowe:

  • O/N – overnight,
  • S/N – Spot Next,
  • 1W – 1 tydzień,
  • 1M – 1 miesiąc,
  • 2M – 2 miesiąc,
  • 3M – 3miesiące,
  • 6M – 6 miesięcy,
  • 12M – 12 miesięcy.

 

Co dalej?

 

Na bieżąco będziemy informować klientów  o dalszym zmianach. Zasady zastąpienia wskaźnika opisujemy zawsze w umowach.

 

Dla LIBOR USD, FCA podjął decyzję o przedłużeniu funkcjonowania LIBOR USD 1M, 3M i 6M  w formie syntetycznej do 30 września 2024 i wycofaniu tego wskaźnika od 1 października 2024 roku.

W przypadku kredytów hipotecznych dla klientów indywidualnych, w okresie od 1 lipca 2023 r. do 30 września 2024 r. naliczaliśmy oprocentowanie w oparciu o wskaźnik syntetyczny LIBOR USD 3M lub LIBOR USD 6M. Od 1 października 2024 r. wskaźnik LIBOR USD 3M i 6M przestał być opracowywany i publikowany. W związku z tym, że istnieją różne zapisy w umowach dotyczące takiej sytuacji, każdy klient informowany będzie indywidualnie o nowej formule oprocentowania kredytu.

EURIBOR (ang. Euro Interbank Offered Rate)

  • wskaźnik referencyjny stopy procentowej w rozumieniu rozporządzenia BMR,
  • używa się go jako składowej oprocentowania (np. kredytów).

 

Wskaźnik jest opracowywany przez the European Money Markets Institute (EMMI), na podstawie zezwolenia Belgijskiego Urzędu ds. Usług i Rynków Finansowych (Financial Services and Markets Authority) z 2 lipca 2019 r.

 

EMMI opracowuje wskaźnik według samodzielnie określonej metody pod nadzorem Belgijskiego Urzędu ds. Usług i Rynków Finansowych.

Na stronie internetowej EMMI dostępne są szczegółowe informacje dotyczące EURIBOR, w tym:

  • opis kluczowych elementów metody opracowywania wskaźnika,
  • oświadczenie o wskaźniku referencyjnym na podstawie art. 27 rozporządzenia BMR),
  • procedury dotyczące skarg związanych z wyznaczaniem wskaźnika,
  • dane kontaktowe administratora.

Gdzie znajdziesz więcej informacji o wskaźnikach

Wskaźnik

Typ wskaźnika

Administrator 

Strona internetowa administratora

Strona administratora z metodologią liczenia wskaźnika

WIBOR

wskaźnik stopy procentowej

GPW Benchmark

https://gpwbenchmark.pl/

https://gpwbenchmark.pl/pub/BENCHMARK/files/WIBID_WIBOR/new/Regulamin_Stawek_Referencyjnych_WIBID_WIBOR_16.04.21.pdf

EURIBOR

wskaźnik stopy procentowej

The European Money Markets Institute (EMMI) 

https://www.emmi-benchmarks.eu/

https://www.emmi-benchmarks.eu/benchmarks/euribor/

LIBOR USD

wskaźnik stopy procentowej

ICE Benchmark Administration Limited (IBA) 

https://www.theice.com/iba/libor

www.theice.com/publicdocs/USD_LIBOR_Methodology.pdf

Informacje na temat wskaźników referencyjnych znajdziesz również na stronie Komisji Nadzoru Finansowego.

Rozporządzenie BMR - najważniejsza regulacja dla wskaźników

Po kryzysie finansowym z lat 2008 - 2009 Komisja Europejska zaczęła prace nad nowym standardem wyliczania i stosowania wskaźników referencyjnych, które zaowocowały rozporządzeniem BMR, przyjętym 8 czerwca 2016 r.

Pełna nazwa rozporządzenia: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 w sprawie indeksów stosowanych, jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszu inwestycyjnego i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014.

 

Treść (pol.)

Treść (ang.)

 

Rozporządzenie BMR to unijna regulacja, która określa zasady opracowywania wskaźników referencyjnych, a także wyznacza standard nadzoru nad instytucjami, które się tym zajmują. Rozporządzenie rozróżnia kategorie wskaźników referencyjnych, wskazuje na zakres opracowywanych metodologii przez administratorów wskaźników referencyjnych oraz określa proces udzielania zazwoleń, licencji i nadzoru administratorów wskaźników referencyjnych.

 

Zgodnie z rozporządzeniem BMR, abyśmy mogli stosować wskaźnik w umowach finansowych lub instrumentach finansowych, administrator wskaźnika m. in.:

  • powinien zapewnić zgodność wskaźnika z rozporządzenia BMR oraz przepisami wydanymi na jego podstawie
  • musi mieć zezwolenie odpowiedniego organu, być zarejestrowanym lub korzystać z innego przepisu szczególnego pozwalającego na stosowanie wskaźnika
  • powinien określić i w miarę potrzeby uaktualniać, właściwą metodologię wyznaczania wartości wskaźnika referencyjnego

 

Wskaźnik podstawowy – wskaźnik referencyjny dotychczas stosowany w umowie. Pisząc na stronie www o wskaźniku podstawowym odwołujemy się do tego znaczenia (w przypadki mBanku Hipotecznego  jest to WIBOR, EURIBOR i LIBOR USD).

 

Wskaźnik alternatywny – wskaźnik, który można stosować, jako odniesienie (alternatywę) w celu zastąpienia wskaźnika referencyjnego, którego opracowywania zaprzestano. Pisząc na stronie www o wskaźniku alternatywnym odwołujemy się do tego znaczenia.

Wpływ wskaźnika na koszty instrumentu

 Ryzykiem stopy procentowej objęte są wszystkie kredyty ze zmienną stopą procentową. Dotyczy to zarówno kredytów złotowych jak i walutowych. Na oprocentowanie kredytu składają się następujące części:

    • wskaźnika - WIBOR, LIBOR USD, EURIBOR oraz
    • marża nakładana przez bank

 

np. zakładając, że WIBOR 3M wyniesie 6,9%, marża banku 2% to oprocentowanie kredytu wyniesie 8,9%. Wskaźnikiem dla kredytów hipotecznych udzielanych w PLN jest stawka WIBOR.

 

 

 

 

 

Składowe miesięcznej raty kredytu to część kapitałowa i część odsetkowa. Odsetkowa część raty kredytu, ulega zmianie wraz ze zmianą:

  • wysokości pozostającego do spłaty kapitału kredytu
  • marży banku
  • wskaźnika

 

Odsetki od kredytu mogą ulec zmianie co 1, 3 lub 6 miesięcy wraz ze zmianą stawki referencyjnej (np. stawki WIBOR 1M zmieniają się co 1 miesiąc, stawki WIBOR 3M co 3 miesięcy, itd.).

 

 

 

Ważne

W przypadku kredytów hipotecznych przez ryzyko stopy procentowej, rozumiemy ryzyko negatywnego wpływu zmiany wysokości wskaźnika (np. wzrost wysokości WIBOR) na wysokość odsetkowej części raty kredytu.

 

Wysokość wskaźnika WIBOR 3M w latach 2010–2023

 

Wpływ wzrostu wskaźnika na raty kredytowe

Scenariusz

Wskaźnik 

WIBOR 3M

Oprocentowanie

(WIBOR 3M+marża 2%)

Rata kredytu (w zł)

Spłata w ratach równych

Spłata w ratach malejących**

Aktualny*

6,90%

8,90%

3 329,44

4 300,00

Wzrost wskaźnika o maksymalną różnice w 2022 r.

11,96%

13,96%

4 802,80

5 986,67

Wzrost wskaźnika o 400 p.b

10,90%

12,90%

4 481,25

5 633,33

Wskaźnik do poziomu 3%

3%

5,00%

2 338,36

3 000,00

Wskaźnik do poziomu 5%

5%

7,00%

2 827,12

3 666,67

Wskaźnik do poziomu 10%

10%

12,00%

4 212,90

5 333,33

 

Kwota kredytu: 400 000 zł, okres spłaty 25 lat (300 rat), marża 2%

* WIBOR 3M z dnia 06.06.2023 r.

** wysokość raty za 1 miesiąc spłaty kredytu

 

Chcąc skorzystać z długoterminowego kredytu hipotecznego, należy mieć świadomość ryzyka stopy procentowej oraz tego, że niekorzystna jej zmiana w przyszłości może spowodować znaczny wzrost spłacanej raty kredytu.

Ryzyko związane ze wskaźnikami

 

Ogólne ryzyka dotyczące wskaźników referencyjnych

 

Stosowanie wskaźników referencyjnych wiąże się z ryzykami ogólnymi oraz specyficznymi dla danego wskaźnika. Ogólne ryzyka dotyczą przede wszystkim tego, że:

 

  • administrator może - z przyczyn regulacyjnych lub biznesowych - zmienić wskaźnik referencyjny lub metodologię jego wyznaczania,
  • administrator zdecyduje, że przestaje opracowywać dany wskaźnik albo odpowiedni organ wycofa administratorowi zezwolenie na opracowywanie danego wskaźnika,
  • wskaźnik referencyjny może przestać być reprezentatywny dla danego rynku lub realiów gospodarczych. Dotyczy to np. sytuacji, gdy podmioty, które przekazują dane niezbędne do opracowywania danego wskaźnika referencyjnego, przestają to robić, 
  • odpowiedni organ nadzoru zdecyduje, że wskaźnik referencyjny przestał wiarygodnie mierzyć dany rynek bazowy (potwierdza to oświadczenie administratora lub organu nadzoru),
  • administrator może przestać publikować lub opracowywać dany wskaźnik (w całości lub w części np. wskaźnik dla pewnego tenoru, okresu), a odpowiednie wskaźniki alternatywne mogą nie zostać wyznaczone,
  • może istnieć uzasadniona potrzeba zmiany umów finansowych lub instrumentów finansowych, aby odwołać się w nich do stóp wolnych od ryzyka.

 

Przykładowo, administrator może zaprzestać opracowywania wskaźnika w całości - wtedy np. WIBOR przestałby istnieć. Jeśli jednak decyzja administratora dotyczyłaby tylko konkretnego tenoru, to WIBOR jako wskaźnik referencyjny nadal będzie istnieć, ale zniknie np. wskaźnik WIBOR 3M.

 

Ryzyko zmiany metody opracowywania wskaźnika referencyjnego

 

Podmiot, który opracowuje dany wskaźnik referencyjny, może wprowadzić zmiany w przyjętej metodzie opracowywania wskaźnika. Obowiązują go zasady opisane w dokumentacji, która dotyczy wskaźnika referencyjnego. Dokumentację administrator publikuje na swojej stronie internetowej.

Zmianę metody opracowywania wskaźnika poprzedzają zwyczajowo konsultacje publiczne. W trakcie konsultacji administrator określa zakres proponowanej zmiany oraz jej uzasadnienie.

 

Administrator może uzasadnić zmianę metody tym, że musi ją dostosować do:

  • wymogów rozporządzenia BMR,
  • wytycznych organu nadzoru lub
  • rekomendacji jednostki nadzorczej.

 

Jeśli administrator zmieni przyjętą metodologię, może zmienić się także wartość wskaźnika. Wzrost lub obniżenie wartości wskaźnika może wtedy wpłynąć na:

  • wartość wzajemnych świadczeń wynikających z umowy,
  • wycenę instrumentów lub produktów finansowych.

Jeśli administrator zmieni – zgodnie z rozporządzeniem BMR – metodę opracowywania lub definicję wskaźnika, albo wprowadzi inną istotną modyfikację wskaźnika, nie będzie to traktowane jako zmiana umowy. Dotyczy to także sytuacji, gdy administrator zmieni wartość wskaźnika referencyjnego.

 

Ryzyko zaprzestania przez administratora opracowywania wskaźnika referencyjnego (trwale lub na jakiś czas)

 

Administrator może zdecydować, że przestaje publikować wskaźnik. Procedura trwałego zaprzestania publikacji takich wskaźników, jak WIBOR, LIBOR czy EURIBOR, jest ściśle określona. Uczestniczy w niej także organ nadzoru. Administrator opisuje ją w dokumentacji wskaźnika, którą publikuje na swojej stronie internetowej.

 

Administrator może zdecydować, że przestaje opracowywać wskaźnik referencyjny:

  • z przyczyn biznesowych lub
  • jeśli uzna, że dane, które wykorzystuje do opracowywania wskaźnika, nie są reprezentatywne dla rynku lub realiów gospodarczych, które ten wskaźnik mierzy.

 

Przed taką decyzją administrator zazwyczaj przeprowadza konsultacje publiczne. Trwają one najczęściej kilka miesięcy. W tym czasie administrator określa m.in. datę, od której zamierza zaprzestać opracowywać wskaźnik.

Może także zdarzyć się, że administrator przez jakiś czas – nawet i jeden dzień – nie będzie w stanie wyznaczyć wartości wskaźnika. Na przykład administrator nie wyznaczy wartości wskaźnika, jeśli w danym dniu nie otrzyma wystarczającej liczby niezbędnych danych.

 

Ważne!

Jeśli administrator trwale lub czasowo przestanie opracowywać wskaźnik, nie będziemy mogli użyć tego wskaźnika do ustalenia wartości wzajemnych świadczeń, które wynikają z umowy. Zastąpimy wtedy wskaźnik referencyjny innym – w sposób opisany w umowie.

  

Ryzyka związane ze stosowaniem wskaźników WIBID i WIBOR, to na przykład:

  • rezygnacja z dwustronności stawek, czyli zawieszenie publikacji WIBID,
  • istotna zmiana metody opracowywania wskaźnika referencyjnego,
  • zaprzestanie opracowywania wybranego okresu wskaźnika WIBOR, np. WIBOR 6M.

mBank Hipoteczny definiuje istotną zmianę wskaźnika referencyjnego w taki sam sposób, w jaki definiuje ją Administrator tego wskaźnika. Przykładowo, dla WIBOR definicja istotnej zmiany wskaźnika odnosi się wprost do definicji, jaką w tym zakresie przyjął GPW Benchmark (Administrator wskaźnika WIBOR).

Co oznacza zmiana wskaźnika

 

Zmiana wskaźnika może wiązać się z tym, że Twoje świadczenie zwiększy się lub zmniejszy. Na przykład, jeśli masz kredyt i wzrośnie jego oprocentowanie, Twoja rata będzie wyższa niż w chwili, gdy otrzymałeś kredyt. Zwiększy się także całkowita kwota, którą musisz spłacić. Nowy wskaźnik alternatywny może cechować się większą zmiennością niż ten, który był stosowany wcześniej.

 

Informacje w tym materiale mają charakter ogólny i są aktualne na dzień publikacji (06.06.2023 r.).

To, jak postępujemy w konkretnych przypadkach, opisujemy szczegółowo w umowach i regulaminach.

 

Informacje na temat wskaźników referencyjnych stosowanych w mBanku S.A. znajdują się tutaj.